Indonesia merupakan salah satu negara yang terletak di persimpangan tiga plat tektonik. Tiga negara ini ialah Indo-Australia, Eurasia dan Pasifik. Pertemuan tiga muka surat menjadikan Indonesia di rantau Indonesia bulatan api Atau Lingkaran Api Pasifik
perlu tahu bulatan api Ia adalah istilah untuk kawasan yang sering mengalami gempa bumi. Selain itu, satu lagi kesan daripada bulatan api Tsunami berlaku akibat anjakan plat di lautan.
Terdapat tiga kemungkinan dalam pergerakan plat tektonik. Yang pertama ialah kedua-dua plat bergerak menjauhi satu sama lain (Mengembangkan), rapat antara satu sama lain (Perlanggaran(dan meluncur di atas satu sama lain)penukaran). Jika terdapat dua plat yang bertemu pada satah sesar atau sesar, ia boleh bergerak menjauhi satu sama lain, rapat atau bergerak.
Biasanya, pergerakan skrin berlaku perlahan-lahan dan orang tidak merasakannya dari atas tanah. Walau bagaimanapun, pergerakan plat tektonik boleh diukur pada 0-15 cm setahun. Malah, plat yang bergerak kadangkala boleh menyekat dan mengunci antara satu sama lain sehingga gempa bumi berlaku kerana plat batu tidak cukup kuat untuk menahan gerakan terkunci.
Hubungan antara plat tektonik utama dunia boleh membentuk pelbagai jenis ciri geologi. Sebahagian daripadanya termasuk Sesar San Andreas di California, Amerika Syarikat, Himalaya di Asia dan East African Rift.
3 pinggan di Indonesia
Tiga plat yang melalui Indonesia mempunyai lokasi masing-masing. Pertama, plat Indo-Australia terletak di Lautan Hindi dengan pergerakan ke arah utara. Plat Eurasia mempunyai pergerakan yang agak stabil.
Manakala plat Pasifik terletak di Lautan Pasifik dengan pergerakan ke arah barat. Berikut adalah huraian mengenai tiga piring di Indonesia.
plat India dan Australia
Plat India-Australia ialah gabungan plat Australia dan plat India berjuta-juta tahun dahulu. Plat ini mempunyai keluasan kira-kira 58.9 juta kilometer persegi. Himalaya yang tersebar di beberapa negara Asia merupakan salah satu hasil aktiviti plat India-Australia.
Perlanggaran plat Indo-Australia dan plat Eurasia membentuk Himalaya, yang kini tersebar di lima negara, Nepal, Bhutan, India, Tibet dan Myanmar.
Di Indonesia, plat India dan Australia terletak di bahagian timur, seperti Papua dan Nusa Tenggara Timur. Di samping itu, plat sepadan dengan plat Eurasia di barat dan plat Pasifik di utara.
halaman Eurasia
Lebih besar daripada plat Indo-Australia, plat Eurasia mempunyai keluasan kira-kira 67.8 juta kilometer persegi. Plat Eurasia adalah plat ketiga terbesar di dunia dengan lebarnya yang mencukupi. Plat Eurasia meliputi hampir semua wilayah di benua Eropah dan Asia.
Plat Eurasia, yang tidak jauh berbeza dengan plat Indo-Australia, juga membentuk beberapa ciri geologi. Dua daripadanya membantu membentuk Himalaya dan Laut Caspian di persimpangan Eropah dan Asia, tasik terbesar di dunia.
Pada masa ini, plat Eurasia adalah salah satu plat geologi yang paling aktif. Tidak menghairankan bahawa kawasan yang dilalui plat ini terdedah kepada kejadian gunung berapi dan gempa bumi. Di Indonesia, Lempeng Eurasia melalui beberapa pulau besar seperti Sumatera, Jawa, Sulawesi dan Kalimantan. Oleh itu, boleh dikatakan bahawa halaman Eurasia adalah pangkalan Indonesia hari ini.
Plat Pasifik
Jauh lebih luas daripada dua plat sebelumnya, plat Pasifik mempunyai keluasan kira-kira 103.3 juta kilometer persegi. Plat Pasifik dinamakan sebagai plat terbesar di dunia. Plat Pasifik boleh dirujuk sebagai kerak Pasifik kecuali di kawasan California dan New Zealand.
Bukan itu sahaja, plat ini memainkan peranan penting dalam pembentukan Kepulauan Hawaii. Di Indonesia, plat Pasifik di bawah Lautan Pasifik bermula di bahagian utara pulau Papua.
Kesan kehadiran halaman di Indonesia
Plat tektonik terus bergerak kerana arus perolakan dalam mantel atau mantel Bumi. Tiga muka surat di Indonesia terus bergerak setiap tahun.
Langkah ini sudah tentu memberi impak atau akibat kepada Indonesia. Apakah akibat plat di Indonesia?
- Mempunyai gunung berapi aktif
Pergerakan plat di Indonesia membawa kepada gunung berapi aktif. Aktiviti pergunungan biasanya berlaku kerana plat bersentuhan antara satu sama lain. Beberapa gunung berapi aktif di Indonesia seperti Gunung Merapi, Gunung Sinabong, Gunung Awan, dll.
- Menjadi kawasan yang terdedah kepada gempa bumi
Selain mewujudkan gunung berapi yang aktif, kehadiran dan aktiviti plat di Indonesia juga menyebabkan gempa bumi. Oleh itu, gempa bumi sering berlaku dalam skala besar, sederhana atau kecil di Indonesia. Malah, gempa bumi di Indonesia bukan sahaja berlaku di darat, tetapi juga berlaku di lautan.
Beberapa fenomena gempa bumi besar yang pernah terjadi di Indonesia adalah Aceh pada tahun 2004, gempa Yogyakarta pada tahun 2006 dan gempa Sulawesi Tenggara pada tahun 2018.
Sama seperti gempa bumi, tsunami disebabkan oleh perlanggaran antara plat di bawah laut. Jika dua plat berlanggar dan terdapat corak sesar naik dan turun, keadaan ini boleh menyebabkan tsunami.
Di Indonesia, terdapat beberapa kawasan yang berpotensi mengalami tsunami antaranya selatan Jawa, pantai barat Sumatera, selatan Bali, Nusa Tenggara, utara Papua, dan Sulawesi Utara.
