Manusia yang dilahirkan di muka bumi ini akan menjadi makhluk sosial yang berinteraksi antara satu sama lain. Manusia yang berhubung dapat membentuk masyarakat di sesuatu kawasan. Namun, apakah definisi sebenar masyarakat? Dari segi etimologi, masyarakat berasal daripada bahasa Arab.Semutyang bermaksud “hubungan” atau “interaksi”.
Interaksi antara manusia yang menjadi sebahagian daripada masyarakat boleh mempengaruhi satu sama lain, baik secara positif mahupun negatif. Oleh itu, definisi umum masyarakat ialah sekumpulan orang atau orang yang tinggal bersama dalam sesuatu kawasan dan berkomunikasi antara satu sama lain.
Walau bagaimanapun, orang yang berinteraksi antara satu sama lain tidak boleh dipanggil komuniti. Terdapat syarat-syarat tertentu untuk membentuk masyarakat. Jadi apakah syarat pembentukan masyarakat?
Syarat pembentukan masyarakat
Masyarakat terbentuk dalam keadaan tertentu. Terdapat beberapa syarat mutlak yang menjadi prasyarat untuk pembentukan masyarakat di sesuatu kawasan.
Bermula daripada tinggal di kawasan tertentu sehinggalah mempunyai matlamat dan minat yang sama. Di bawah ini disebutkan beberapa syarat pembentukan masyarakat yang perlu anda ketahui.
- Sekumpulan manusia yang hidup bersama
Masyarakat terbentuk apabila kumpulan manusia hidup bersama. Sebagai makhluk sosial, manusia pastinya memerlukan pertolongan daripada manusia lain. Ini kerana manusia cenderung untuk bergaul dan berinteraksi dengan manusia lain.
Interaksi ini dilakukan oleh sekurang-kurangnya dua manusia supaya mereka boleh hidup bersama. Interaksi dan perhubungan sosial yang tercipta dalam kehidupan sosial ini berlaku secara teratur dan berterusan.
- Tinggal di kawasan tertentu
Sekumpulan manusia boleh dikatakan sebagai komuniti jika mereka tinggal di kawasan yang sama atau di kawasan tertentu dalam tempoh yang lama. Walaupun mereka tinggal bersama di kawasan yang sama, akan wujud corak atau corak kehidupan yang berbeza antara manusia dalam kehidupan bermasyarakat.
Orang yang tinggal bersama tidak mungkin berpindah ke tempat lain dalam tempoh yang singkat. Di samping itu, bergerak secara amnya dari satu kawasan ke kawasan lain. Walau bagaimanapun, keadaan ini mungkin berlaku sekiranya berlaku bencana alam yang memusnahkan rumah, peperangan atau faktor lain.
- Mewujudkan budaya hormat-menghormati
Interaksi sosial dan perhubungan yang berlaku dalam jangka masa panjang mewujudkan budaya. Budaya yang terhasil boleh dalam bentuk sistem nilai, norma dan tingkah laku yang menjadi standard dalam kehidupan bermasyarakat.
Selain itu, jati diri, adat resam dan sistem ilmu juga akan wujud dalam kehidupan bermasyarakat. Budaya biasanya berbeza antara masyarakat kerana interaksi dan perjanjian yang dibuat juga berbeza.
- Mempunyai nilai dan norma dalam kehidupan bermasyarakat
Bukan sahaja budaya, syarat pembentukan masyarakat juga merupakan nilai dan norma yang diterima pakai di dalamnya. Nilai dan norma dalam masyarakat terbentuk kerana interaksi dan hubungan sosial antara manusia.
Nilai dan norma dalam masyarakat akan memandu sikap atau tingkah laku anggota masyarakat bagi mewujudkan kehidupan yang teratur. Selain itu, nilai dan norma juga diperlukan kerana setiap manusia mempunyai peranan dan kedudukan sosial yang tersendiri.
Kewujudan nilai dan norma dapat mengatur kedudukan dan peranan sosial. Oleh itu, kehidupan sosial dijalankan dengan baik kerana nilai dan norma.
- Penambahan ahli keturunan
Sekumpulan manusia yang tinggal di kawasan yang sama bukanlah syarat untuk membentuk masyarakat. Pertambahan ahli keluarga atau kelahiran juga merupakan satu keperluan. Dengan cara ini, generasi dalam masyarakat terus berkembang kerana proses pembiakan atau kelahiran.
Walau bagaimanapun, tidak perlu menambah ahli komuniti sejak lahir. Pergerakan sesetengah orang dari satu kawasan ke kawasan lain juga mungkin berlaku.
Mereka yang berpindah ke lokasi tertentu secara automatik menjadi ahli komuniti. Faktor yang mendorong pergerakan ini termasuk tugasan kerja, perkahwinan, dll.
- Memahami kepentingan integrasi sosial
Integrasi sosial ialah satu proses yang menyatukan elemen yang berbeza menjadi satu unit. Unsur-unsur yang berbeza ini termasuk status sosial, bangsa, etnik, agama, bahasa, nilai dan norma.
Memahami kepentingan integrasi sosial adalah prasyarat untuk pembentukan masyarakat. Integrasi sosial dalam kehidupan bermasyarakat akan lahir kerana interaksi antara manusia.
Apakah yang berlaku jika orang ramai tidak memahami kepentingan integrasi sosial? Sekiranya tidak wujud perpaduan dalam kehidupan bermasyarakat, dikhuatiri akan timbul masalah sosial. Beberapa contoh adalah pertikaian, konflik, dan huru-hara di kalangan anggota masyarakat.
Pergaulan yang berlaku antara manusia dalam masyarakat membawa perkara baharu kepada kehidupan seharian.
Sebagai contoh, jika anda ingin mengembangkan sains, yang penting ada sosialisasi dalam masyarakat. Contoh sosialisasi yang berlaku termasuklah pewarisan tradisi kepada pengenalan nilai dan norma dalam kalangan anggota masyarakat.
- Mempunyai matlamat dan minat yang sama
Syarat terakhir untuk membentuk masyarakat ialah mempunyai matlamat dan faedah yang sama. Orang yang tinggal bersama untuk jangka masa panjang harus mempunyai matlamat dan minat yang sama untuk menjadikan hidup lebih bermakna.
Biasanya matlamat yang ingin dicapai ialah keinginan untuk hidup bersama lebih baik daripada sebelumnya.
Sedangkan untuk kepentingan bersama, ia boleh dalam bentuk usaha menjaga ketenteraman dalam kehidupan rakyat. Perintah ini diwujudkan kerana anggota masyarakat lebih mengutamakan kepentingan bersama daripada mementingkan diri sendiri dan keuntungan peribadi.
