Sebagai tempat hidup, bumi mempunyai faktor yang membantu membentuk sifatnya, iaitu faktor biotik dan abiotik. Faktor biotik ialah semua organisma atau organisma hidup yang terdapat dalam ekosistem, manakala faktor abiotik merangkumi air, tanah, udara, cahaya, mineral, suhu dan kelembapan.
Apabila membincangkan faktor bukan hidup sebagai komponen semula jadi, faktor kelembapan udara selalunya merupakan faktor yang paling kurang penting, walaupun kelembapan udara mempengaruhi kehidupan semua makhluk hidup di Bumi.
Kelembapan udara adalah topik dalam geografi yang termasuk dalam atmosfera. Kelembapan udara ialah jumlah air di udara, iaitu wap air, secara ringkasnya kelembapan udara ialah jumlah wap air di udara. Kandungan wap air di udara juga berbeza-beza, setiap kawasan di permukaan bumi mempunyai kelembapan yang berbeza.
Terdapat pelbagai jenis kelembapan udara, iaitu: kelembapan relatif, kelembapan mutlak dan kelembapan khusus. Kelembapan relatif ialah nisbah jumlah air di udara kepada jumlah maksimum wap air di udara pada suhu yang sama, di mana jumlah maksimum ialah 100%.
Kelembapan mutlak ialah jisim wap air dalam satu unit udara dan dinyatakan dalam gram per meter padu, kelembapan mutlak atau mutlak dipengaruhi oleh suhu udara ambien. Manakala kelembapan tentu udara ialah nisbah jisim wap air di udara kepada unit jisim di udara dan dinyatakan dalam gram atau kilogram.
Beberapa faktor juga mempengaruhi jumlah wap air atau kelembapan udara, yang dijelaskan di bawah.
1. Suhu
Suhu adalah salah satu faktor yang mempengaruhi kelembapan udara, jika suhu udara lebih tinggi, jumlah wap air di udara juga meningkat. Sebaliknya, semakin rendah suhu udara, semakin sedikit wap air yang terdapat di udara.
Ini kerana apabila udara hangat, jarak antara molekul lebih kecil, jadi ia boleh menampung lebih banyak wap air. Jika udara sejuk, jarak molekul menjadi lebih kecil dan udara tidak dapat menampung banyak wap air.
2. Pergerakan angin
Selain suhu, terdapat juga faktor pergerakan angin yang mempengaruhi kelembapan udara. Pergerakan angin mempengaruhi proses sejatan yang berlaku daripada sumber air, air yang tersejat dibawa angin dan membentuk awan, ini boleh meningkatkan kelembapan udara di kawasan tersebut.
Oleh itu, faktor pergerakan angin memainkan peranan dalam pemindahan wap air dari satu kawasan ke kawasan yang lain. Faktor ini juga menyebabkan perbezaan kelembapan udara di setiap rantau.
3. Tekanan udara
Tekanan udara yang tinggi di satu tempat juga meningkatkan kelembapan udara. Sebaliknya, jika tekanan udara di kawasan berkurangan, kelembapan kawasan itu juga berkurangan.
Pekali tekanan udara adalah berkadar terus dengan kelembapan kawasan. Ini adalah sebab di kawasan yang mempunyai tekanan udara tinggi, udara yang ada juga terhad, dan sebaliknya, di kawasan yang mempunyai tekanan udara rendah, isipadu udara juga meningkat dan jumlah wap air adalah sama.
4. Cahaya matahari
Cahaya matahari juga merupakan faktor yang mempengaruhi kelembapan udara. Faktor kualiti dan jumlah cahaya matahari menentukan kelembapan udara, jika intensiti cahaya matahari tinggi, kelembapan berkurangan, apabila intensiti cahaya matahari rendah, kelembapan udara tinggi.
5. Ketersediaan air
Kawasan yang mempunyai banyak air mempunyai kelembapan yang tinggi kerana banyak wap air dibawa naik oleh udara dan terkumpul di atmosfera. Apabila atmosfera yang mengandungi wap air tepu, wap air ini jatuh ke permukaan bumi sebagai hujan.
Sebaliknya, jika sesuatu kawasan itu jauh atau tidak mempunyai banyak air, kelembapan udara di kawasan tersebut adalah kurang. Ketersediaan air merupakan faktor penting yang menentukan jumlah kelembapan udara.
6. Tumbuhan
Tumbuhan merujuk kepada kepelbagaian tumbuhan di sesuatu kawasan, dan setiap kawasan mempunyai tumbuh-tumbuhan yang berbeza. Tumbuhan merupakan salah satu faktor penentu jumlah kelembapan di sesuatu kawasan.
Kawasan yang mempunyai tumbuh-tumbuhan yang tebal, seperti hutan, mempunyai kelembapan yang tinggi. Sebaliknya, kawasan dengan tumbuh-tumbuhan yang longgar mempunyai kelembapan udara yang kurang.
Proses fotosintesis dalam tumbuhan menghasilkan wap air, yang kemudiannya menyejat ke udara dan menghasilkan kelembapan yang tinggi. Sebab itu walaupun di kawasan yang sama, kelembapan di luar bandar juga berbeza dengan hutan sekeliling.
Hutan tebal dan rendang biasanya mempunyai iklimnya sendiri, kerana pokok-pokok besar di dalam hutan juga mewujudkan iklim hutan mereka sendiri.
7. Lokasi atau ketinggian kawasan
Lokasi dan ketinggian sesuatu kawasan merupakan faktor penentu kelembapan udara.Tempat yang lebih tinggi mempunyai suhu udara yang lebih rendah kerana terdapat lebih banyak wap air berbanding kawasan yang lebih rendah.
Semakin tinggi lokasi sesuatu kawasan, semakin tinggi kelembapan udara, dan sebaliknya, semakin rendah kelembapan udara.
8. Ketumpatan udara
Faktor lain yang mempengaruhi kelembapan udara ialah ketumpatan udara, semakin padat udara, semakin lembap kawasan tersebut. Jika udara tempatan cenderung lemah, kelembapan udara yang terbentuk juga rendah.
