Kita selalunya terpaksa berhadapan dengan pelbagai jenis bahan seperti pepejal, cecair dan gas dalam kehidupan seharian kita. Setiap bahan mempunyai bentuk yang berbeza yang akan membawa hasil yang berbeza di bawah tekanan beberapa faktor.
Sebagai contoh, udara di sekeliling kita, semakin banyak udara di sekeliling kita, semakin berat udara akan terasa. Peristiwa ini sering dirujuk sebagai tekanan udara atau tekanan barometrik tekanan air.
Konsep tekanan udara amat penting kerana ia merupakan salah satu komponen yang boleh mempengaruhi iklim dan cuaca sesuatu wilayah.
Tekanan udara ialah tekanan di kawasan yang disebabkan oleh berat udara yang ditarik oleh graviti ke permukaan bumi. Oleh itu, semakin banyak udara yang terdapat di sesuatu kawasan, semakin tinggi tekanan atmosfera.
Kawasan dataran mempunyai lebih banyak udara daripada tanah tinggi, jadi tanah rendah mempunyai tekanan udara yang lebih tinggi. Unit tekanan udara dinyatakan dalam milibar (mb), yang boleh dikira menggunakan alat yang dipanggil barometer, yang menggunakan lajur merkuri untuk menentukan tekanan udara di kawasan.
Tekanan udara juga merupakan salah satu parameter yang berkait rapat dengan perubahan pembentukan arah dan kelajuan angin.
Faktor yang mempengaruhi tekanan udara
Semakin tinggi lokasi, semakin rendah tekanan udara, yang bermaksud bahawa tekanan udara sentiasa berkadar songsang dengan ketinggian sesuatu kawasan.
Semakin tinggi lokasi, semakin nipis dan lemah lapisan udara, mengurangkan tekanan udara.
Tekanan udara boleh dipengaruhi oleh suhu/suhu udara yang berlaku di tempat tertentu pada masa tertentu, jika suhu udara tinggi, isipadu zarah udara mengembang menyebabkan tekanan udara berkurangan, begitu juga sebaliknya.
Ini mungkin disebabkan oleh udara panas yang biasanya lebih lemah berbanding dengan udara sejuk. Ini adalah salah satu sebab mengapa udara panas naik ke bahagian atas atmosfera.
Di samping itu, udara sejuk mempunyai ketumpatan yang lebih tinggi daripada udara panas. Semakin tinggi tahap ketumpatan, semakin banyak udara yang terdapat di sesuatu tempat, jadi berat udara meningkat.
Inilah yang menyebabkan udara panas di sesuatu tempat bergerak ke atas dan udara sejuk bergerak ke bawah.
- kedudukan matahari
Cahaya matahari juga boleh mempengaruhi tekanan udara, kawasan yang kurang cahaya matahari mempunyai tekanan udara yang rendah dan kawasan yang menerima banyak cahaya matahari mempunyai suhu tekanan udara yang lebih tinggi.
Semakin banyak kawasan terdedah kepada cahaya matahari, semakin tinggi suhunya.
Terdapat perbezaan kedudukan matahari yang menerangi sesuatu kawasan dan menyebabkan perbezaan suhu yang juga boleh menyebabkan tekanan udara. Satu perkara yang boleh menjejaskan pendedahan kepada cahaya matahari ialah latitud dan longitud sesuatu lokasi.
Kawasan kutub mempunyai suhu yang lebih sejuk berbanding dengan kawasan tropika lain kerana kurang cahaya matahari menerangi kawasan tersebut.
Salah satu manifestasinya ialah kewujudan pelbagai jenis iklim di seluruh dunia, yang sesuai dengan pendedahan kepada cahaya matahari dan dinamik persekitaran tempatan di rantau ini. Pergerakan ketara tahunan Matahari mempengaruhi corak taburan cahaya matahari pada skala bermusim.
Sementara itu, pergerakan harian matahari yang ketara mempengaruhi corak siang dan malam di kawasan tertentu. Bagaimanakah kita tahu jika pendedahan kepada cahaya matahari boleh menjejaskan tekanan udara sesuatu kawasan? Oleh itu, pergerakan ketara matahari juga boleh menjadi faktor yang mempengaruhi tekanan udara.
Semakin lembap udara di sesuatu kawasan, semakin lembut udara itu. Jika udara longgar, terdapat lebih sedikit zarah udara di kawasan tersebut dan beban dikurangkan supaya tekanan udara berkurangan secara automatik. Oleh itu, udara lembap mempunyai tekanan yang lebih rendah daripada udara kering.
Secara amnya, udara sejuk akan lebih kering daripada udara suam, yang mengandungi lebih banyak wap air dan zarah air hasil daripada kitaran air. Kelembapan udara mempunyai hubungan songsang dengan tekanan udara, semakin tinggi kelembapan, semakin rendah tekanan.
Faktor taburan darat dan laut juga memainkan peranan penting terutama di kawasan yang terletak di garis lintang tengah. Apabila musim sejuk bermula, sesetengah tanah menjadi lebih sejuk dan cenderung menjadi pusat tekanan tinggi.
Ini walaupun pada musim panas bumi akan menjadi lebih panas dan tekanan udara akan lebih rendah daripada musim sejuk. Tetapi pada musim sejuk tekanan udara di lautan akan menjadi rendah dan pada musim panas tekanan udara di lautan akan menjadi tinggi.
Perbezaan latitud bumi di permukaan bumi akan mempengaruhi perubahan tekanan udara. Pengaruh latitud Bumi melalui suhu udara boleh mewujudkan corak simetri, seperti yang berlaku di kawasan khatulistiwa di mana tekanan udara berada pada tahap yang rendah berbanding dengan kawasan lain. Kawasan yang terletak di kawasan kutub mempunyai tekanan udara yang tinggi berbanding dengan kawasan tropika, subtropika dan sederhana.
