Terdapat banyak faktor yang menyebabkan ketidaksamaan sosial dalam masyarakat. Contohnya, perbezaan dalam sumber asli, perbezaan dalam keadaan geografi dan demografi, dan dasar kerajaan. Faktor lain yang menyebabkan ketidaksamaan sosial ialah proses globalisasi yang berlaku dalam masyarakat.
Anthony Giddens mendefinisikan globalisasi sebagai proses radikalisasi dan globalisasi nilai-nilai kemodenan tamadun Barat di seluruh pelusuk dunia. Ia dicirikan oleh selera makan dan rasa terpesona tentang perkara yang sama, perubahan, ketidakpastian dan realiti yang mungkin berlaku.
Ketidaksamaan sosial yang disebabkan oleh globalisasi mempengaruhi pelbagai aspek kehidupan manusia. Contohnya, Amerika Syarikat sebagai sebuah negara Kuasa super Untuk mempengaruhi negara lain dari segi politik antarabangsa. Selain itu, antara kesan lain yang dirasai masyarakat ialah kualiti sumber manusia bersaing dengan negara lain dan terhakisnya budaya tempatan akibat kemasukan budaya asing.
Untuk mengelakkan kesan ini daripada merebak dan menjadi berbahaya kepada masyarakat, kaedah atau strategi yang berbeza diperlukan untuk menangani ketidaksamaan sosial yang disebabkan oleh globalisasi. Strategi yang boleh digunakan adalah seperti berikut:
1. Meningkatkan kualiti sumber manusia
Penambahbaikan kualiti sumber manusia haruslah diiringi dengan penambahbaikan kemudahan pendidikan dan kesihatan. Jika ini tidak dilakukan, kualiti tenaga kerja tidak akan berubah menjadi lebih baik.
Oleh itu, tiga kaedah berikut diperlukan supaya kualiti tenaga kerja Indonesia tidak lebih rendah daripada negara lain.
- Penambahbaikan sistem pendidikan iaitu melalui penambahbaikan kemudahan termasuk kemudahan dan prasarana, menarik tenaga pengajar profesional, menyediakan kurikulum mengikut perkembangan semasa masyarakat, dan menyediakan pelbagai biasiswa kepada pelajar yang kurang berkemampuan dan pelajar yang mempunyai pencapaian akademik yang tinggi.
- Menambah baik dan meningkatkan kualiti perkhidmatan kesihatan dan perubatan, daripada peringkat Pushkamas di kampung sehinggalah ke hospital besar di bandar.
- Menggalakkan aktiviti pemerkasaan, kaunseling, sosialisasi dan latihan untuk kumpulan sosial bagi meningkatkan kualiti sumber manusia.
2. Mobiliti geografi
Mobiliti geografi atau pergerakan penduduk mempunyai banyak jenis, seperti imigrasi, emigrasi dan urbanisasi.
Tujuan mobiliti geografi adalah untuk mengawal atau mengawal pertumbuhan penduduk di sesuatu kawasan.
Strategi itu juga bertujuan untuk meminimumkan kesan ketidaksamaan sosial dengan mengagihkan taburan penduduk dan pembangunan yang saksama di seluruh Indonesia.
3. Mewujudkan peluang pekerjaan
Memang tidak dinafikan jumlah rakyat yang ramai merupakan cabaran yang serius kepada kerajaan. Sekiranya kerajaan gagal menambah bilangan pekerjaan dan mewujudkan peluang pekerjaan, kadar pengangguran akan meningkat setiap tahun.
Pada masa ini, pelbagai usaha telah dilakukan oleh kerajaan untuk mewujudkan peluang pekerjaan kepada setiap orang dalam masyarakat. Salah satunya ialah pelaksanaan program kad pra-pekerjaan.
Menurut laman web rasmi kad pra-pekerjaan, matlamat program ini adalah untuk membangunkan kecekapan tenaga kerja, meningkatkan produktiviti dan daya saing tenaga kerja, dan membangunkan keusahawanan. Oleh itu, diharapkan dengan memiliki kad pra-pekerjaan, orang ramai akan mendapat peluang yang sama untuk mencipta pekerjaan.
Selain itu, kerajaan harus membuka peluang pekerjaan dalam pelbagai bidang seperti pertanian, perdagangan, perikanan, marin, perindustrian, perkhidmatan, pelancongan dan komunikasi.
Sebagai contoh, dalam sektor marin, kerajaan harus menyediakan bantuan kewangan, kemudahan dan infrastruktur kepada nelayan. Ini dilakukan supaya nelayan mendapat banyak hasil laut.
4. Pembasmian kekurangan zat makanan atau terbantut
Sebagai pembuat dasar, kerajaan terus menggalakkan akses yang lebih baik kepada kesihatan untuk semua anggota masyarakat. Salah satunya ialah meningkatkan kualiti pemakanan masyarakat.
Bukan rahsia lagi bahawa Indonesia merupakan negara yang masih mengalami masalah pemakanan terutama bagi bayi dan kanak-kanak. Pada tahun 2021, Nusa Tenggara Timur menduduki tempat pertama di provinsi dengan kejadian stunting tertinggi di Indonesia, iaitu 37.8%. Selepas itu, wilayah Sulawesi Barat di tempat kedua dengan 33.8 peratus dan wilayah Aceh di tempat ketiga dengan 33.2 peratus.
Malnutrisi atau bertubuh pendek boleh menjejaskan produktiviti dan kemerosotan kognitif. Selain itu, perawakan pendek juga meningkatkan risiko pelbagai penyakit seperti kencing manis, jantung, strok, anemia dan darah tinggi.
Oleh itu, kerajaan Indonesia telah melaksanakan pelbagai program untuk mengurangkan kadar stunting dalam kalangan kanak-kanak. Program-program ini termasuk penyediaan makanan pelengkap (PMT) kepada wanita hamil dan kanak-kanak, pemberian tablet tambahan darah (TTD) kepada wanita hamil dan wanita muda, imunisasi lengkap bayi dan kanak-kanak, pemberian vitamin A kepada kanak-kanak dan pemberian zink. menjadi Kepada bayi dan kanak-kanak wanita hamil dan kanak-kanak yang mengalami cirit-birit.
5. Pengagihan bantuan sosial
Di negara membangun seperti Indonesia yang keadaan pembangunan dan ekonominya masih tidak sekata, inilah faktor yang menyebabkan ramai rakyat masih hidup di bawah paras kemiskinan. Tahap pendidikan yang rendah dan kekurangan peluang pekerjaan juga merupakan faktor yang menyokong berlakunya kemiskinan.
Pelbagai cara boleh dilakukan untuk mengurangkan kadar kemiskinan dan mengurangkan kesan ketidaksamaan sosial. Salah satu caranya ialah pengagihan bantuan sosial yang disasarkan.
Pelbagai kriteria atau syarat digunakan oleh Kementerian Sosial dalam pengagihan bantuan sosial. Antara kriteria ini ialah: perlu risau untuk memenuhi keperluan kehidupan seharian, perbelanjaan makanan melebihi 70% daripada jumlah perbelanjaan, kebanyakan lantai kediaman diperbuat daripada kotoran, dan sumber elektrik hanya 450 watt.
Terdapat pelbagai cara yang kerajaan lakukan untuk mengurangkan ketidaksamaan kekayaan dalam masyarakat. Kaedahnya ialah;
- Kutipan cukai pendapatan harus dilakukan secara sama rata bukan sahaja daripada golongan pekerja, malah usahawan dan pemilik modal juga diwajibkan membayar cukai pendapatan.
- Memberi subsidi kepada golongan miskin. Subsidi bahan api, 3 kg gas, gadai janji perumahan, benih dan baja adalah contoh subsidi yang diberikan oleh kerajaan.
- Mengadakan program pengesahan yang berkesan. Program pengesahan ialah program pendidikan untuk daerah, sekolah dan pelajar khas yang memerlukan perhatian khusus untuk mengakses perkhidmatan pendidikan yang sesuai. Program ini bertujuan untuk mencapai hak sama rata bagi setiap pelajar tanpa terkecuali supaya ketidaksamaan sosial segera dihapuskan.
- Memberi kredit kepada pengusaha IKS terutamanya dalam sektor pertanian dan perikanan.
