Bola tampar merupakan sukan yang sangat popular di kalangan masyarakat Indonesia selain badminton. Bola tampar memerlukan padang seluas 9 x 18 meter. Sukan ini terdiri daripada 6 orang dalam setiap pasukan.
Bola tampar dimainkan oleh 2 pasukan pemain. Perlawanan dimainkan di atas padang yang dikelilingi oleh jaring. Untuk mendapatkan mata, salah satu pasukan mesti boleh membaling bola ke dalam padang lawan, jika tidak pihak lawan akan melakukan kesilapan.
Bola tampar ialah sukan permainan. Sama seperti sukan permainan lain, bola tampar juga mempunyai peraturan asas yang mesti dipatuhi oleh pemain. Salah satu peraturan sukan bola tampar ini ialah kedudukan pemain dan pergerakan mereka.
1. Pelayan
Pelayan ialah pemain bola tampar yang bertanggungjawab untuk servis atau pukulan yang menandakan permulaan permainan atau rali. Pelayan ialah pemain dengan kedudukan #1. Selepas membuat servis, pemain pelayan menjadi libero atau pertahanan.
2. Smasher atau Spiker
Smasher atau Spiker ialah pemain di sebelah kiri atau kanan pelontar. Tugas pemain yang berebut adalah melakukan servis apabila bola datang kepadanya. Selain itu, pemukul juga bertanggungjawab untuk menghalang bola yang datang dari pihak lawan semasa servis yang kuat.
Smasher atau spiker ialah pemain dengan kedudukan nombor 2 dan 4. Pemain ini berada di hadapan dan berhampiran jaring. Selain itu, pengacau mesti menyerang pihak lawan untuk mendapatkan mata. Smasher atau spiker ini bertindak sebagai penyerang dan bertahan semasa permainan bola tampar.
3. Libero atau pertahanan
Libero atau pemain pertahanan ialah pemain yang bertahan untuk menerima serangan pihak lawan dalam rali dan diletakkan di belakang permainan. Pemain dengan kedudukan libero mempunyai warna seragam yang berbeza daripada ahli lain. Kerana perbezaan ini, pemain libero menonjol.
Kedudukan pemain libero ini bertanggungjawab menerima dan menyekat serangan pihak lawan dengan hantaran. Teknik hantaran yang digunakan ialah hantaran ke atas dan juga hantaran ke bawah. Oleh itu, pemain yang mempunyai kedudukan libero atau pertahanan mesti mempunyai kemahiran hantaran yang baik.
Libero atau pemain pertahanan ialah pemain dengan kedudukan nombor 5 dan 6. Selain menahan bola yang diberikan oleh pihak lawan, libero juga bertanggungjawab memberikan bola pertama kepada pemain supaya pelontar dapat menyuap pemukul.
Pemain Libero boleh bergerak masuk dan keluar mengikut keperluan. Ini tidak dikira sebagai pertukaran pasukan. Atas sebab ini, pemain libero diberikan pakaian seragam yang berbeza daripada pemain jawatan lain.
4. Sediakan atau Tosser
Pemain dalam posisi melontar bertanggungjawab untuk memahami permintaan semua ahli pasukan dalam perlawanan. Boleh dikatakan jawatan ini adalah jawatan yang paling penting. Tugas pelontar adalah untuk memindahkan bola ke zon musuh, menjalankan bola untuk menjaringkan gol dan bertahan di zon hadapan.
Pemain dengan kedudukan pitcher ialah pemain dengan kedudukan nombor 3. Pemain balingan juga bertanggungjawab untuk memberikan maklum balas kepada penghancur. Pemain bola tampar dalam posisi ini biasanya memukul bola kedua. Pada langkah seterusnya, bola diarahkan dari pelontar ke pemukul, yang bertanggungjawab untuk memukul gelanggang lawan.
Seorang pelontar mestilah bijak mengumpan, mempunyai kualiti umpan yang baik dan mampu memberikan pelbagai umpan kepada pasukan. Selain boleh pass pada kawan, penembak pun kena pandai block.
5. Penyekat
Pemain penghalang ialah pemain yang tugasnya menghalang bola yang dibaling oleh pemain lawan. Tujuannya adalah untuk menghentikan serangan pihak lawan. Pemain dalam posisi menyekat juga boleh membuat pukulan improvisasi apabila bola berada di atas bola.
Peraturan permainan bola tampar
Peraturan permainan bola tampar mengikut FIVB (International Volleyball Federation), iaitu:
- Setiap pasukan atau pasukan mempunyai 3 peluang untuk memukul bola. Pada awal perlawanan, salah seorang pemain mesti dilayan oleh pelayan ke gelanggang lawan.
- Pasukan yang memenangi rali mempunyai 1 mata dan mempunyai hak untuk membuat servis. Apabila rali tamat, pemain mesti bertukar tempat. Arah pertukaran pemain adalah mengikut arah jam.
- Bilangan pemain dalam satu pasukan ialah 6 orang. Hanya 3 pemain sahaja yang boleh menyekat berhampiran jaring. Manakala pemain lain bertanggungjawab memukul bola di atas jaring, di belakang garisan serangan atau garisan 3 meter (garisan yang memisahkan garisan hadapan dan belakang padang).
- Penggantian dibenarkan semasa permainan. Secara umumnya, komposisi pemain dalam permainan bola tampar ialah setter, 2 blocker, 2 receiver dan spiker.
- Pasukan boleh menjaringkan 1 mata setiap rali, tidak kira pasukan mana yang membuat servis terlebih dahulu.
- Permainan bola tampar terdiri daripada 5 set. Empat set pertama menggunakan sistem rali 25 mata. Manakala set terakhir menggunakan 15 mata.
- Terdapat peranan libero yang tidak boleh melakukan servis, menukar posisi dan memukul bola. Libero berdiri di belakang gelanggang dengan pakaian seragam berwarna berbeza. Libero bertanggungjawab untuk melindungi pertahanan belakang serta mengembangkan sistem pemarkahan rali.
