Kepulauan Riau merupakan salah satu wilayah di Indonesia yang dekat dengan Malaysia. Ini adalah sesuatu yang selepas itu sejarah di rantau ini masih berkait rapat dengan keadaan Malaysia. Pada zaman dahulu, beberapa orang sultan menganggap Riau dan Johor Malaysia sebagai satu unit.
Kedua-dua wilayah ini bersatu dalam kerajaan. Apabila Belanda menjajah kedua-dua kawasan ini, mereka bersatu untuk memeranginya. Untuk melawan tentera Belanda, ramai di antara mereka melahirkan tokoh-tokoh heroik.
Watak-watak ini kebanyakannya adalah sultan yang berkhidmat pada zaman pemerintahan Riau. Watak hero dari Kepulauan Riau adalah seperti berikut.
1. Sultan Mahmud Riaz Shah
Nama Sultan Mahmud Riaz Siah tentu tidak asing lagi. Sultan Mahmoud Sayah atau Sultan Mahmoud Sayah II merupakan salah seorang pahlawan negara Kepulauan Riau. Beliau dilahirkan dan dibesarkan di Kerajaan Riao Linggao pada tahun 1760. Baginda dilantik menjadi Sultan ketika berumur 14 tahun.
Baginda dilantik sebagai Sultan menggantikan abangnya Ahmad Riaz Siah. Dia ditinggalkan oleh ayahnya sejak kecil, kerana ayahnya meninggal ketika dia berumur 2 tahun. Perasmian Sultan Mahmud Riyayat Siah digambarkan dalam Tohfa Al-Nafis dengan suasana yang begitu meriah.
Bugis, bernama Tu Kobo, membawanya ke kerusi besarnya. Pada masa perasmian, orang Bugis dan orang Melayu bersetuju mengiktiraf Sultan Mahmud Riat Sayah sebagai Raja Johor-Riau-Linga yang patut dihormati.
Pada awal pemerintahannya, jawatan Yang Dipertwan Muda disandang oleh ketua kaum Bugis iaitu Dang Kamboja. Kemudian pada tahun 1777 Raja Haji Fisbilullah menggantikan jawatan ini.
Walaupun baginda tidak mendapat pendidikan daripada ayahandanya Sultan Mahmud Riaz Sayah, baginda mendapat bimbingan daripada bapa saudara baginda seperti Dang Kamboj dan Raja Haji. Malah semasa kecil, beliau telah menyertai peperangan menentang Belanda yang ingin menguasai Ryo Linga ketika itu.
Pada Ogos 1784, tentera Belanda mula menyerang pusat kerajaan Johor di Hulu Riau.
Hasrat Belanda untuk menguasai Riau akhirnya dikalahkan oleh peperangan pada 6 Januari 1784. Sultan Mahmud Riaz Siah dan pasukannya berjaya mengalahkan Belanda.
Pertempuran ini dikenali sebagai Perang Riau Pertama. Kerana masih ada perang lagi. Perang Riau Kedua bermula pada tahun 1787. Namun dalam perang kedua ini, Sultan Mahmud Riaz Siah memutuskan untuk bersatu dengan pejuang wilayah lain.
Dia diam-diam meminta pertolongan daripada Raja Tempasuk di Kalimantan. Bantuan ini dipohon demi memperkasakan angkatan laut. Bantuan ini berupa 90 buah kapal perang dengan kekuatan tempur seramai 7000 orang.
Kemudian bantuan ini digunakan untuk menghadapi Perang Riau yang kedua. Perang Riau Kedua dipimpin secara langsung oleh Sultan Mahmud Tarikh Shah sendiri. Dengan bantuan dan kepimpinan Sultan Mahmud Riaz Sayah, Perang Riau Kedua telah dimenangi dan Belanda dapat dipatahkan.
Desakan Sultan Mahmud Riaz Siah terhadap Belanda tidak diragui lagi. Ini terbukti dalam dua pertempuran yang berlaku di Riau. Riav berjaya memenangi pertempuran ini dengan desakan Sultan Mahmud Riaz Siah.
Akibat kemenangan Riau, Gabenor Jeneral Belanda VOC di Batavia terpaksa mengiktiraf kedaulatan Kesultanan Riau Linggao Johor Pahang, yang berada di bawah pimpinan Sultan Mahmud Riaz Siah.
Bukan sahaja Belanda, malah British yang telah menduduki Melaka mengiktiraf kedaulatan Kesultanan Riawo. Pada 9 September 1795, pasukan Belanda meninggalkan Riau. Bukan itu sahaja, kubu Belanda di Riau turut musnah.
Walaupun Belanda telah mengiktiraf kedaulatan Riau, perjuangan Sultan Mahmud Riaz Siah tidak terhenti di situ. Sultan Mahmud Riaz Siah membantu wilayah lain untuk menghalau penceroboh.
Dia juga menghantar kapal perang dengan tentera dan senjata. Kapal perang itu kemudiannya dihantar ke Sumatera Timur dan Sumatera Selatan ke Banga Belitang. Sultan Mahmud Riaz Siah mangkat pada 12 Januari 1812.
Beliau dikebumikan di Daik Lingga, Riau. Dengan segala jasanya, beliau telah menerima gelaran juara negara pada 18 November 2016, dan gelaran ini turut diberikan kepada 3 lagi pemain negara.
2. Raja Haji Fisbiullah
Raji Haji Fisbiliullah merupakan salah seorang wira negara yang ditubuhkan pada 11 Ogos 1997. Raja Haji Fisbiliullah dilahirkan pada tahun 1725 di Kota Lama, Olusangai, Riau. Raja Haji Fisbilullah dilahirkan dalam keluarga yang terkenal. Beliau adalah adik kepada Sultan Salehuddin, Sultan Selangor yang pertama.
Bapa saudaranya ialah Sultan Selangor yang kedua bernama Sultan Ibrahim. Raja Haji Fisbilullah ialah adik kepada Raja Riau-Lingga-Johor-Pahang IV. Dia terkenal gigih dengan kerajaan Belanda. Bukan itu sahaja, beliau juga berjaya membina sebuah pulau bernama Pulau Biram Dewa yang terletak di Sungai Riau Lama.
Raja Haji Fisbiullah tidak pernah takut dengan penentangan Belanda. Maka, Raja Haji Fisbilullah di Jambi bergelar Pangeran Sutavijaya Panmabahan Senopati. Bagaimanapun, dia terpaksa mati semasa serangan ke atas pangkalan tentera laut Belanda di Teluk Ketapang Melaka.
Serangan ini berlaku pada tahun 1784. Jenazah Raja Haji Fisbiliullah kemudiannya dipindahkan dari makam di Melaka, Malaysia ke Pulau Peningat, Bandaraya Tanjung Pyang, Wilayah Kepulauan Riau. Makam itu dipindahkan oleh Shah Jafar, yang menjadi putera mahkota ketika itu.
Raja Haji Fisbilullah telah dianugerahkan gelaran Pahlawan Negara melalui Keputusan Presiden Republik Indonesia No. 072/TK/1997 atas segala jasanya. Nama beliau juga telah diabadikan sebagai nama Lapangan Terbang Antarabangsa Raja Haji Fisbilullah. Bukan itu sahaja, namanya juga telah diabadikan sebagai nama sebuah masjid di Selangor, Malaysia iaitu Masjid Raja Haji Fisbili Allah di Cyberjaya.
3. Raja Ali Haji
Raja Ali Haji merupakan seorang pengkaji, sejarawan dan penyair yang berketurunan Bugis dan Melayu. Pada tahun 1840, beliau menjadi aktif sebagai penulis dan penyelidik. Beliau telah menghasilkan banyak karya. Raja Ali Haji merupakan pelopor jamuan ekabahasa Melayu. Hampir semua karyanya menyatakan cintanya kepada kehidupan dan tanah air
Raja Ali Haji sering disebut sebagai bapa kepada bahasa Melayu-Indonesia. Ini kerana beliau memainkan peranan penting dalam meletakkan asas pembentukan bahasa Indonesia.
Ia merupakan wira negara yang berasal dari Kepulauan Riau. Pahlawan negara Kepulauan Riau ialah sultan Kerajaan Riau ketika itu. Mereka ialah Sultan Mahmud Riaz Siah dan Raja Haji Fisbilullah.
Kedua-duanya masih mempunyai hubungan adik-beradik. Raja Haji Fisbilullah ialah bapa saudara kepada Sultan Mahmud Riaz Siah. Manakala Sultan Mahmoud Riaz Siah telah dilantik sebagai Sultan sejak berumur 14 tahun.
Dia telah ditinggalkan oleh bapanya semasa kecil. Namun, itu tidak bermakna dia ponteng mengajar. Dia masih menerima ajaran dan kasih sayang bapa saudaranya. Salah seorang daripadanya ialah Raja Haji Faisabullah.
Sultan Mahmoud Riaz Siah dan Raji Haji Feisabullah adalah pahlawan yang tidak takut kepada Belanda. Kedua-dua bentuk pertempuran ini adalah biasa, iaitu gerila menentang Belanda. Desakan kedua-duanya menakutkan Belanda.
Kedua-dua mereka sangat gigih menentang dan cuba menolak Belanda dari tanah Riau. Mungkin sifat mereka yang patut dicontohi oleh kita sebagai generasi muda. Kita mesti melindungi negara ini dengan penuh tanggungjawab dan tidak pernah takut apa-apa.
